Общество   правозащитников   МАЗЛУМ

Yuzminglardan biri:

Komiljon Musaboev

Musaboev Komiljon Abduqahhorovich 1970 yilda Namanganning Uychi tumanidagi Mashhad qishlog段da tug段lgan, 8-sinfni bitirgan, keyin Namangan shahridagi industrial tehnikumining elektroenergiya fakultetini bitirgan, 1989 yilda. 1989-1991 yillar Olmoniyaning Galli shahrida armiyada tank mehanik-haydovchisi bo値ib hizmat qilgan. Mehanik-haydovchilikka Drezden shahrida o智igan.

1991 yilda harbiy burchini o稚ab, o築 qishlog段 Mashhadga qaytgan va mashina sozlaydigan hususiy ustahona ochgan. Rasmiy yo値 bilan , qonun qoidasi bilan. To 1999 yilgacha shu ustahonada qo値idan kelganicha odamlarning og段rini engil qilgan. To 1999 yilgacha�

Komiljonlar oilasida hech kim qamalmagan. Ota-bobolari-yu ajdodlari ham. Uning otasi 泡bduqahhor dehqon. Hozir 58 yoshda. Uning onasi 亡alimahon dehqon. Hozir 50 yoshda. Komiljonning Muqaddas, Botir, Munojat, Qobiljon, Dovudhonday singil, ukalari bor. Dovudhondan boshqalari uyli-joyli, bola-chaqali. Hammasi o築 ish tirikchiligi bilan mashg置l.

Komiljon armiyadan qaytgach o築idan to池t yosh kichik bo値gan Robiyahon ismli qizga uylandi. Hozir uning Mohiya, 1992y. tug段lgan, Abubakr, 1995y. tug段lgan, Obidhon, (1997y. tug段lgan) day qiz-o暖段llari bor.

1999 yil 3 iyul kuni bu azaliy tinch oilaga og段r kulfat tushdi. Tongda uylari yoniga bir 笛iguli� va bir 哲eksiya� kelib to檀tadi. Fuqaro kiyimida to恥poncha, avtomatlarbilan qurollangan sakkiz yassavul (militsiya) tapir-tupir va uyni yashin tezligida bosishdi. O築larini tanishtirishni ep ham ko池ishmadi. Ha yo智,be yo智 komiljonni qo値larini orqasiga qayiltirib, kishan solib urib, tepib, so談ib, Namangan shahar zindoniga olib kelib tiqishdi. Yasavvullar Namangan Ichki Ishlar Boshqarmasidan |IIB| edi.

1.之ahobiy� oqimiga a築o.

2.Tolib Mamajonov guruhiga ishtirokchi.

3.Sohib guruhiga ishtirokchi.

4.Ishlab turgan davlatga qarshi,Islom davlati tuzish tarafdori.

Tolib Mamajonov degani Komiljonni yon qo痴hinisi. 1967 yilda tug段lgan� Uchtabolasi bor. O築i namozhon. Qancha odamlar qatori Tolib ham bir necha marta Komiljonning ustahonasida o築 mashinasini sozlatgan. Yon qo痴hnisi bo値ganidan keyin bir-biriga salom alik qiladi,horma-bor bo値 qiladi. Qo値idan keladigan savobli ish bo値sa yordam beradi. O築bekchilikdan, O築bek udumidan qochib bo値adimi?

Huddi shu Tolib Mamajonov to暖池isida oldi qochdi gaplar yuradi. Ko恥chilik- 砥ni birovga yomonligi yo智 edi,namozini o智ib, o築 aravasini o築i tortib yuradi.Oriyatli, insofli, yetim-yesirga qayishadigan yigit edi�- desa, ozchilik: 韮ir militsiyani bo暖段b, pichoqlab, qochib ketgan, keyin Namangan shahar nachalnik militsiyasini o値dirgan, kolhoz raisi hotini bilan o値dirgan�- deydi. Bu gaplarning qaysisi to暖池i, qaysisi nat nato暖池i, Buni kelajak avlod odil huquqchilari hal etar deb o馳laymiz. Bizningcha bu chigal masala albatta ko池ib chiqilishi kerak, tag-tomiri bilan ko池ib chiqilishi kerak Tolib Mamajonovning o築i 1997 yilda qo値ga olinib, otildi. Uni yosh hotini, uch bolasi etim qoldi. Qiyin-qiyin bo値di: Yuzlab gunohsiz odamlarga qiyin bo値di, yuzlab-yuzlab gunohsiz odamlarga!.. Birinchidan Tolib Mamajonovning to池t bo築 og誕-ini qamoqqa olindi. Hech gunohsiz qamoqqa olindi. Chunki yurtda shundoq udum: aka uchun uka, uka uchun aka, ota uchun bola, bola uchun ota javob beradi. Yurtda bundoqlar ming-minglab� Eski kishilar: 乃avba, Stalin davridan battar-a!� - deb qo馳ishadi, og段r uf tortishadi. Bir-biriga ochilib gapirishdan cho団hishadi. Hammaning dardi ichida. Og段r!Nacholiq og段r!!! Kishilar bir-birlaridan qo池qishadi, havotir olishadi. 粘talin davrida ham munchalik emasdi� deb yuraklarni changallashadi.

Mana, Tolib Mamajonovning mutlaqo aybsiz, nor ukalari kimlar:

1. Olim Mamajonov.U 1964 yilda tug段lgan. Uzoq muddatga ozolikdan mahrum etilgan. To池t bolasi etim qolgan. 1998 yilda Olim Mamajonovni Qarshi zonasida urib o値dirishdi. O築 ajali bilan o値di deb qog弛z qilishdi. Yurtda bunday urib o値dirishlar, sohta qog弛zlar minglab� Ha, ha, minglab� Ishonchimiz komilki kelajak oldida bu maraz qotillar javob beradilar, qatl etiladilar. Hozir, hozircha, oshig段 olchi!.. Boyib qutirib ketgan. boyib, qutirib� Harom bola-chaqasi bilan boshini eydi�

2. Rustam Mamajonov. U 1966 yilda tug段lgan. Uni yosh hotini, ikki bolasi qarovsiz qolgan. Rustam tag段n necha yil qamoqda o稚iradi. tangri biladi. Boshqa og誕-inilari qatori. Uni 1997 yildan beri qamoqda qovirishayapti.

3. Zokir Mamajonov1969 yilda tug段lgan. Yosh hotini ikki farzandi, boqimsiz qolgan.

4. Ravshan Mamajonov. 1972 yilda tug段lgan. Bir bolasi, yosh hotini bo築lab qolgan.

Yurtda bundoq yetim qolgan, qarovsiz qolgan oilalar ozmi? Yuz minglab-ku!.. Ha, ha, yuzminglab!.. Bundoqda millat taqdiri qandoq bo値adi? Millat taqdiri jar yoqasida emasmi?

Nega buni BMT, Jahon Halqaro inson huquqlarini Himoya Qilish Tashkilotlari, Jahon Qizil Hochi, Jahon Halqaro Sudi OBSE va boshqa jahon democratic tashkilotlari tomir-tomirlarigacha tekshirmaydilar? Ashaddiy ko築bo馳amachilar, nayrangbozlar, tili boshqa, dili boshqalar ularni zo池 berib chalg段tadilar� zo池 berib!.. O値ib tirilib� Qachongacha bu ahvol davom etadi. Qachongacha!..

Millat buzilib tamom bo値ib borayapti. Bola-chaqa, ayollar 渡on� deb ko団haga chiqib ketishyapti. 年on� uchun o築larini sotishyapti� Turkistonda bu hol ming-ming yillar kechib bo値magan.

Kim vatan hoini?

Kim halq dushmani?

Kim ichki sotqin?

Bu narsani tagiga etishni dunyo demokratik tashkilotlaridan o稚inib so池aymiz. Ular butun insoniyat oldida javob berishlari kerak!

Toshkent portlaganda DHKning boshlig段 R.Inoyatov yurtboshiga so築 bergan edi. Ikki oyda 砺ahobiy罵arni topib joy-joyiga qo馳ishni� Shunga har viloyatdan 砺ahobiy罵arni kavlab topardilar. IIV boshlig段 ham shundoq so築 bergan. Yurtda 牌ahobiy� yo智. Hammasi sohta, to檀mat, zo池lik, zulmdan 砺ahobiy罵ar tug段lyapti. Hamma o馳inni o築lari uyushtiryaptilar�

O築 halol mehnati bilan bola-chaqasini boqib, tinchgina yashayotgan Komiljon Musaboevni shu Tolib Mamajonovga bog値ayapti. Komiljon 1994 yildan beri Tolibni ko池magan.1 999 yilga kelib kutilmaganda tish-tirnoqlarigacha qurollangan yasavvullar uning uyiga bostirib kirib, uni qamoqqa olishyapti. Buning sababi nimada? Komiljonning ota-onasi ham, o築iyuhotini ham butun oilasi namozhon, hudojo馳. Shunga emasmi?..

Ildiz aynan shunga borib taqaladi�

Komiljon Musaboev Tolb Mamajonov 妬shi波a mutlaqo aralashmagan. Mutlaqo! Buni II hodimlari ham bilishadi. Sudda ham bu gap aytildi. Lekin uni qamoqqa olish kerak bo値gan� Kimga, kimgadir kerak!.. 之ahobiy� lar sonini puflab oshirish kerak. Bu kimga, kimlarga kerak. Buni dunyoga dasturhon qilish kerak�

Tag段n Komilni 1970yilda tug段lgan Sohib degan shaharlik (Namangan) yigitga bog値aydi. Bu erda bir voqea bo値gan. 1994 yilda shu Sohib |uning familiyasini ham bilmaydi| Komiljonning oldiga keladi. Unga kesma ov miltig棚 bilan uch-to池tta o智ni yashirib qo馳ishni aytadi. Buni Komiljon keskin rad etadi. Bu fakt! Bu haqiqat! Shundan keyin Sohib yaroqsiz ov miltig棚 bilan o智larini olib Komiljondan hafa bo値ib, uni uyi ortiga kolhoz dalasiga ketadi. Shundan keyin Komiljon uni sira ko池maydi. Bu fakt! Bu haqiqat! Lekin Komiljon o築 uyi orqasidagi kolhoz eriga shu yaroqsizkesma ov miltig段 bilan o智lar ko知ilganini his etadi. Ko地gli sesadi. Vaqt kechib, o痴ha tomonga o稚ganda, erkovlanganligii ko池adi. Qo池qib ketadi. Ichki ishlarga aytish u yoqda tursin buni o築 uydagilarga ham aytishga qo池qadi. Uning gapiga ishonishmasligidan, qamalib ketishidan qo池qadi. Qattiq qo池qadi. Dardi ichida qoladi, qamoqqa olingan kun, o痴ha qora kun u bu voqeani qandoq bo値sa shundoqligicha aytadi.

-Nega besh yil oldin habar bermading? - deb zug置m qilishadi II hodimlari.

-Qo池qdim shunga-deb chin gapni aytadi Komiljon.

Sohibni qaerdan taniysan?

-Uni faqat bir marta ko池ganman. Boshqa sira ko池maganman. Sohib: 乃olib yubordi, sizning o痴hninggiz..�- deb aytgan. Men Uni bu gapiga ham, o築iga ham ishonmagandim. Qo馳ilgan odam deb o馳laganman. Tomdan tarasha tushganday kelgan, yordam so池agan� Agar, mobado Tolib aytganda ham, hatto hudo kechirsin otam aytganda ham bu ishni qilmasdim. Hudo oldida rost so築ladiman.

-O築 vaqtida organga habar bermaganing uchun javob berasan.

-Qonunda nima bo値sa shuni qilishlaringizni so池ayman.

-Hali sen qonunni ham bilasanmi? Sen vahobiysan, sen vatan hoinisan, sen halq dushmanisan, sen O築bekiston davlatini ag壇arib, Islom davlatini tuzmoqchi bo値gansan. Sen Tolib, Sohibga o檀shagan qotillar bilan sheriksan. Bular haqida o築 hohishingcha yozib berasan.

-To檀mat qilmang, hudodan qo池qing, mening uch bolam bor, uvoliga qolmang, sizlarning ham bolalaringiz bordir.

-Yozib berasan. Yozdiramiz!

-Yolg弛n narsani yozmayman, hudo oldida bu gunoh.

-Yozdiramiz!

-O値dirsangizlar ham yolg弛nni yozmayman.

-Majbur qilamiz.

Avval Sohib qo馳ib ketgan erdan kesma ov miltiq bilan yaroqsiz uch-to池t o智ni olgan. Namangan Ichki Ishlar Boshqarmasi boshlig段 Isaev:

-Senga qo馳ib ketgan narsa, hech narsa emas ekan, - degan Komiljonga.

O痴ha kuni Komiljonning uyini tintuv qilganlar. Hayriyat, o築 odatlariga qarshi o値aroq Komiljonning geroin, qurol, varaqa tiqishmagan. Bu noyob hodisa. Yasavvullar go馳o insofga kelishganday. Lekin Komiljonning hovlisidan ota-onasi urug値ikka qo馳ishgan bir hovuch ukro恥 urug棚 topib olishgan. Shuni o馳in va 賭urol� qilishgan. Balki shunga tiqishmagandir. Balki� Bu ukrop urug段ni ular o稚kir hidli 熱arihuana� deb atashgan Qog弛zga tushurishgan�

Komiljonning bo馳niga ashaddiy to檀matni yuklash uchun ashaddiy qiynoq boshlangan. Qiynoqlar quyidagicha:

1. Ikki qo値ini orqasiga kishanlab, duch kelgan eriga tepishgan, urishgan dubinkada oyog段 tagiga, boshu elkasi savashgan.

2. Protivogaz kiydirishgan. To hushidan ketib yiqilmaguncha echishmagan. Keyin urib, tepib hushiga keltirishgan.

3. Qo値larini batareyaga bog値ab,oyoqlarini kerib urushgan,entagiga |choti orasiga| tepishgan.

Bu qiynoq har kuni ikki soatcha davom etgan. Har kuni, ikki soatcha�

Komiljonnng sog� eri qolmagan,enagi shishib ketgan. Dahshatli og池iqdan 27 marta hushidan ketgan, 27 marta o値ib tirilgan. Yurolmay qolgan.

Tergovchi Abdusamad o築ini tanishtirmagan. U yasavvullarga qo痴hilib, urib, teparkan, Komiljonga:

-Yozib bermasang o値igingni shu erdan chiqaramiz. Sen o値ding nimayu, pashsha o値di nima? Bir vatan hoini, bir zararkunanda o値dida. Hotiningni o団hirid qilamiz. Singillaring ham quruq qolmaydi. Borsa kelmasni eshitganmisan, o築 oti bilan Borsa Kelmas!.. Jaslik!!! O値iging kalamushlarga em bo値adi.

Har kunishu, shunga o檀shash qo池qitishlar. Ota-onasi, uka, singillari, hotinini bo池alab so談ishgan. Har kuni� Har kuni�

Orqasiga dubinka tiqishmoqchi bo値ishgan.

Dahshatli qiynoqlarda Komiljon Musaboev yasavvullar aytganini yozib bergan. Yozib berishga majbur bo値gan.unga 248,159,276,242-moddalarni bosishgan. Dahshatli moddalar�

Komiljon Aybi yo智ligi uchun advokat olmagan, uchma-uch kun ko池ilayotgani uchun bola-chaqasini o馳lagan. Advokat davlat tomonidan qo馳ilgan. Shunga qaramay bu advokat sudda: 撚urolni yashirganini o築 vaqtida aytmaganidan boshqa aybi yo智�, deb aytgan.

Sud 1999 yil 15-18 sentyabr kunlari bo値ib o稚di. Uch kun halos. Uch kun. Kulgili. Bir inson taqdiri uch kun ichida hal etildi. Dunyo demokratik davlatlari oldida sharmandalik bu� Yasavvullar ne yozgan bo値salar bir so築i ham o築gartirilmadi. Bir so築i ham. Faqat sud: 盃kropni olib tashlaymiz� dedi. Olib tashlamadi. Aks holda 登馳in qoidasi� buzilardi. Viloyat sudi yurtning boshqa butun sudyalari kabi sudlanuvchining bir so築ini ham inobatga olmadi. Komiljon sudda butun qiynoq tuhmatlardan tortib hammsini aytgan edi. Bir so築iga ham quloq solmadi.yurtdagi barcha sudyalar kabi ko池satma bo馳icha ish ko池di. Komiljon Musaboevni 18 yilga ozodlikdan mahrum etdi. Yosh hotini, uch bolasi, ota-onasi, singil-ukalari bo築lab qolishdi. Uch yarim yildirki bu erda�

Tolib Mamajonovga bog値ab, Olim Musaev, Mutal Musaev, Bahrom Qayumov, Tolib Mamatov kabi yuzlab-yuzlab odam qamalgan. Kim Tolib bilan salom-alik qilgan bo値sa hammasi qamalgan.

Shahar ichki ishlar boshqarmasi boshlig段ni hamo築lari o値dirishgan� Bu o馳in. Katta o馳in. Tolibning bunga bir aloqasi yo智. 之ahobiy� larni olish uchun qilgan. Bu halqni gapi. 

17 iyul 2002 yil. Qamoqxona.